انواع شرکت های تجاری در ایران

انواع شرکت های تجاری در ایران

به لحاظ کلی شرکت­های تجاری را می­توان به چهار دسته تقسیم نمود:

۱) شرکت­های اشخاص؛ ۲) شرکت­های سرمایه؛ ۳) شرکت­های مختلط؛ ۴) شرکت­های دولتی که ذیلاً به توضیح هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.

شرکت­های اشخاص

شرکت­های اشخاص شرکت هایی هستند که شخصیت شریک در این گونه شرکت­ها اهمیت بسیار داشته و اعتبار شرکت بستگی به اعتبار شرکا دارد و سرمایه شرکت نقش عمده را ندارد، مانند شرکت­های تضامنی و نسبی که شرکا در نتیجه آشنایی و روابط نزدیک و اعتمادی که با یکدیگر دارند اقدام به تشکیل شرکت می­نمایند. در شرکت­های اشخاص، نه تنها سرمایه­ای که شرکا در شرکت می­گذارند جوابگوی تعهدات شرکت است بلکه از دارایی شخصی خود نیز ضامن تعهدات شرکت می­باشند و از این لحاظ، شرکا نمی­توانند آزادانه سهم الشركه خود را به دیگران واگذار نمایند، بدون جلب رضایت سایر شرکا شریک تضامنی نمی­تواند سهم الشرکه خود را به دیگری واگذار کند و چه بسا که خروج یک شریک باعث انحلال شرکت می­گردد.

اصولاً در شرکت­های اشخاص، سهم الشرکه در حال حیات یا پس از فوت قابل انتقال نیست مگر با رضایت سایر شرکا.

شرکت­های سرمایه

در شرکت­های سرمایه، مانند شرکت­های سهامی و شرکت­های با مسئولیت محدود بر خلاف شرکت­های اشخاص، شخصیت شرکا اهمیتی ندارد و شرکا فقط تا میزان سرمایه­ای که در شرکت گذاشته­اند، مسئول تعهدات و فروش شرک می­باشند و چنانچه فروض و بدهی­های شرکت از دارایی و سرمایه آن بیشتر باشد، طلبکاران حق رجوع به شرکا را ندارند. علاوه بر آن شرکا، اختیار دارند سهم الشرکه خود را به دیگران واگذار کنند و نیازی به رضایت دیگر شرکا در این خصوص نمی­باشد. بنابراین عامل مهم در شرکت­های سرمایه، سرمایه ایست که شرکا در شرکت گذاشته­اند و شخصیت شریک اصولاً تأثیری در اعتبار شرکت ندارد.

در شرکت­های سرمایه پس از فوت، ورشکستگی و یا ممنوعیت قانونی و قضایی سهامدار، شرکت همچنان به حیات خود ادامه می­دهد.

شرکت­های مختلط

شرکت­های مختلط عبارتند از شرکت­هایی که از دو دسته شریک تشکیل می­شوند؛ دسته اول شرکایی که مسئولیت نامحدود دارند و دسته دوم شرکایی که مسئولیت محدود دارند مانند شرکت­های مختلط غیرسهامی و شرکت­های مختلط سهامی. این نوع شرکت­ها ترکیبی هستند از شرکت­های سرمایه و شرکت­های اشخاص که در آن شرکای ضامن، کار و صنعت و لیاقت و استعداد خود را در شرکت می­گذارند و به طور نامحدود مسئولیت اعمال خود را قبول می­کنند و عده دیگر برای استفاده از خدمات شرکای ضامن سرمایه لازم را در اختیار آنها قرار می­دهند بدون اینکه در اداره شرکت مسئولیتی داشته باشند و بیش از آن چیزی که در شرکت گذاشته­اند تعهدی قبول نمی­کنند این نوع شرکت­ها شرکت های کار و سرمایه هستند.

شرکت­های دولتی

نوع خاصی از شرکت­های تجاری که نه جزء شرکت­های سرمایه و نه جزء شرکت­های اشخاص محسوب می­شوند شرکت­های دولتی هستند، شرکت­های دولتی از انواع شرکت­های تجاری محسوب می­شوند ولی تأسیس، اداره، انحلال و نظارت بر فعالیت­های آنها تابع قواعد خاصی بوده که در قوانین پیش بینی شده است.

ماده ۳۰۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت­های دولتی را تابع قوانين تأسیس و اساسنامه خود دانسته و در مواردی که در اساسنامه شرکت­های دولتی قید نشده تابع قانون تجارت دانسته است.

طبق ماده ۴ قانون محاسبات عمومی کشور؛ شرکت دولتی، واحد سازمانی مشخصی است که با اجازه قانونی، به صورت شرکت ایجاد می­شود و یا به حكم قانون و یا دادگاه صالح، ملی شده یا مصادره گردیده و به عنوان شرکت دولتی شناخته شده باشد و بیش از ۵۰% سرمایه آن متعلق به دولت می­باشد، هر شرکت تجاری که از طریق سرمایه گذاری شرکت­های دولتی ایجاد شود، مادام که بیش از ۵۰% سهام آن متعلق به شرکت دولتی است، شرکت دولتی تلقی می­شود.

برخی از شرکت­های بزرگ دولتی که در ایران وجود دارند عبارتند از: شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی فولاد ایران، شرکت سهامی آلومینیوم ایران، شرکت هواپیمایی ج.ا. ایران و … .

مشاوران ثبت بروز آماده پاسخ به سوالات و درخواست های ثبتی شما عزیان به شماره 09905200930 می باشند.