تعريف و انواع مؤسسه غیر تجاری
تعريف مؤسسه غیر تجاری
علاوه بر شرکتها که به امور تجاری اشتغال دارند، قانون گذار، نهاد حقوقی خاصی را که دارای شخصیت حقوقی می باشد، جهت انجام اموری که جنبه غیر تجاری دارد از قبیل کارهای علمی و ادبی یا امور خیریه یا خدماتی پیش بینی نموده است،
طبق ماده ۱ آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و مؤسسات غیر تجاری مصوب ۱۳۳۷: «مقصود از تشکیلات و مؤسسات غیر تجارتی مذکور در ماده ۵۸ قانون تجارت کلیه تشکیلات و مؤسساتی است که برای مقاصد غیر تجارتی از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می شود اعم از آنکه مؤسسین و تشکیل دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند».
تشکیلات و مؤسسات مزبور میتوانند عناوینی از قبیل انجمن، کانون یا بنگاه و امثال آن اختیار نمایند ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد از طرف مؤسسات مزبور ممکن نخواهد بود.
انواع مؤسسه غیر تجاری
طبق ماده ۲ آیین نامه فوق الذکر تشکیلات و مؤسسات مزبور از لحاظ انطباق با مقررات به دو قسمت می شوند:
الف) مؤسساتی که مقصود از تشکیل آن جلب منافع و تقسیم آن بین اعضای خود نباشد. مانند مؤسسات خیریه.
ب) مؤسساتی که مقصود از تشکیل آن ممکن است جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بين اعضای خود یا غیر باشد. مانند کانون های فنی و حقوقی وغیره. این گونه مؤسسات، مؤسسات غیر تجاری نامیده می شوند. بنابراین فعالیت-هایی از قبیل مؤسسات مشاوره حقوقی و آموزشگاه های زبان و مدارس غیرانتفاعی و موارد دیگر در زمینه های فوق در قالب مؤسسات غیر تجاری متصور می باشند.
تعريف و انواع مؤسسه غیر تجاری
مؤسسات عمومی دولتی و غیردولتی
نوع دیگر از مؤسسات که جنبه عمومی داشته و متعلق به اشخاص نمی باشند، مؤسسات عمومی هستند که این قبیل مؤسسات خود به دو دسته تقسیم می شوند:
مؤسسات عمومی دولتی و غیر دولتی
الف) مؤسسه عمومی دولتی طبق ماده ۳ قانون محاسبات عمومی کشور عبارت است از: واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد و زیر نظر یکی از قوای سه گانه اداره می شود. و عنوان وزارتخانه ندارد.
ب) طبق ماده ۵ قانون مذکور، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون، به منظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارد تشکیل شده و یا می شود.
فهرست این قبیل مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی در ماده واحده قانون مصوب ۱۳۷۳ به تصویب رسید که عبارتند از: ۱) شهرداری ها و شرکت های تابعه آن مادام که بیش از ۵۰% سهام و سرمایه آنها متعلق به شهرداری ها باشد؛ ۲) بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی؛ ۳) هلال احمر؛ ۴) کمیته امداد امام؛ ۵) بنیاد شهید
